Duygusal dayanıklılığı yüksek kişiler, günlük yaşamın stresleriyle daha etkili ve sakin bir şekilde baş edebilirler. Ayrıca krizleri daha kolay yönetebilirler. Neyse ki, duygusal dayanıklılık geliştirilebilen bir özelliktir. Aslında birçok nedenden dolayı geliştirmeye değer bir özelliktir ve en önemlisi hayatınızı ve stres deneyiminizi değiştirebilmesidir.
Duygusal Dayanıklılık Nedir?
Duygusal dayanıklılık, kişinin stresli durumlara veya krizlere uyum sağlama yeteneğini ifade eder. Daha dirençli insanlar hayatın getirdiği zorluklara kalıcı problemler olmadan uyum sağlayabilir; daha az dirençli insanlar, hem büyük hem de küçük, stres ve yaşam değişiklikleri ile daha zor baş ederler.
Araştırmalar, küçük streslerle daha kolay başa çıkanların büyük krizleri daha kolay yönetebileceğini göstermektedir. Yani, dayanıklılığın günlük yaşam için olduğu kadar nadir görülen büyük problemler için de faydaları vardır.
Duygusal Dayanıklılığı Neler Etkiler?
Duygusal ve fiziksel dayanıklılık, bir dereceye kadar doğuştan gelen bir özelliktir. Bazı insanlar, doğaları gereği, değişikliklerden ve sürprizlerden daha az rahatsız olurlar – bu, bebeklik döneminde bile görülebilir ve kişinin yaşamı boyunca istikrarlı bir şekilde devam etme eğilimindedir.
Duygusal dayanıklılık, kontrolünüz altında olmayan bazı faktörlerle de ilgilidir, örneğin:
- Yaş
- Travmaya maruz kalma
- Cinsiyet
Ancak, biraz çaba ve pratikle dayanıklılık geliştirilebilir. Ne yapacağınızı bilirseniz, yaşamın zorluklarına karşı doğal olarak daha duyarlı olsanız bile daha dirençli olabilirsiniz.
Duygusal Dayanıklılığın Özellikleri
Dayanıklılık, sahip olduğunuz veya sahip olmadığınız bir nitelik değildir; bir kişinin stresi ne kadar iyi idare edebileceğinin değişen dereceleri vardır. Yine de, dayanıklı insanların paylaşma eğiliminde olduğu belirli özellikler vardır. İşte temel özelliklerden bazıları:
Duygusal Farkındalık
Duygusal farkındalığa sahip insanlar ne hissettiğini ve nedenini anlar. Başkalarının duygularını da daha iyi anlarlar çünkü kendi iç yaşamlarıyla daha fazla temas halindedirler. Bu tür bir duygusal anlayış, insanların başkalarına uygun şekilde yanıt vermesine ve öfke veya korku gibi zor duyguları daha iyi düzenlemesine ve bunlarla başa çıkmasına olanak tanır.
Azim
İster dışa dönük hedeflere doğru, ister iç başa çıkma stratejileri üzerinde çalışıyor olsunlar , eylem odaklıdırlar – sürece güvenirler ve pes etmezler. Dirençli insanlar, bir meydan okumayla karşı karşıya kaldıklarında kendilerini çaresiz veya umutsuz hissetmezler. Bir engelle karşılaştıklarında bir hedefe doğru çalışmaya devam etme olasılıkları daha yüksektir.
İç Kontrol Odağı
Kendi hayatlarının kontrolünün dış güçlerden çok kendilerinin olduğuna inanırlar. Bu özellik daha az stresle yakından ilişkilidir, çünkü dahili bir kontrol odağına ve dünyaya gerçekçi bir bakış açısına sahip kişiler, yaşamlarındaki stres faktörleriyle başa çıkmada daha proaktif olabilir, daha çözüm odaklı olabilir ve daha fazla kontrol duygusu hissedebilir, bu da daha az stres.
İyimserlik
Dirençli insanlar da çoğu durumda pozitifleri görür ve güçlerine inanırlar. Bu, sorunları nasıl ele alış biçimlerini değiştirerek çoğu durumda madur olma zihniyetinden güçlendirilmiş bir zihniyete yöneltir ve çözümler için daha fazla seçenek görebilmelerine olanak tanır.
Destek
Sosyal destek, genel zihinsel refahı iyileştirmenin yanı sıra, dayanıklılığı artırmada kritik bir rol oynar. Dirençli insanlar güçlü bireyler olma eğilimindeyken, sosyal desteğin değerini bilirler ve kendilerini destekleyici arkadaşlar ve aileyle çevreleyebilirler.
Mizah anlayışı
Duygusal dayanıklılıkta güçlü insanlar hayatın zorluklarına gülebilirler. Bu, kişinin algısını tehditlerden ziyade, hayatın eğlenceli ve komik yönlerine kaydıracağından vücudun strese karşı verdiği tepkiyi de değiştirir. Ayrıca daha sık gülmelerini de sağlar.
Perspektif
Dirençli insanlar, (onları inkar etmek yerine) hatalarından ders çıkarabilir, engelleri zorluklar olarak görebilir ve zorlukların onları daha güçlü hale getirmesine izin verebilir. Kendilerini kurban olarak görmek yerine hayatın zorluklarında anlam bulabilirler.
Maneviyat
Manevi yönünüzle bağlantılı olmak, özellikle içten bir şekilde inanıyorsanız duygusal açıdan dayanıklı olmanızı sağlar. (Bu, ruhani olmayan insanların dirençli olamayacağı anlamına gelmez, sadece böyle bir durumun gerçek olduğu anlamına gelir.)
Dayanıklılığınızı Nasıl Oluşturabilirsiniz?
Dayanıklılığınızı artırmak için atabileceğiniz adımlar şunları içerir:
- Diğer insanlarla bağlantı kurun. Yakınlarınızdaki dernek, vakıf, kurs gibi topluluk temelli gruplara katılarak ilişkilerinize öncelik verin ve başkalarına ulaşın.
- Düşüncelerinizi yönetin. Umutlu bir bakış açısını korumaya çalışın ve değişimin ve aksaklıkların hayatın bir parçası olduğunu kabul edin. Önemli olan, hedefleriniz için çalışmaya devam etmektir.
- Kendinize iyi bakın. Zihninize ve bedeninize özen göstererek sağlığınızı güçlendirin. İyi beslenin, fiziksel olarak aktif kalın ve sağlıksız başa çıkma mekanizmalarından kaçının.
Travmatik bir olayın veya başarısızlığın üstesinden gelmek için mücadele ediyorsanız, doktorunuzla veya bir klinik psikolog ile konuşun. Bir terapist, hayatın zorlukları karşısında daha fazla dayanıklılığı teşvik edebilecek başa çıkma stratejilerini öğrenmenize ve uygulamanıza yardımcı olabilir.
