Günümüzde “narsisist” terimi sıklıkla ve çoğu zaman yanlış bir şekilde kullanılmaktadır. Televizyon programları, sosyal medya ve günlük sohbetlerde insanlar birbirlerini hızla “narsisist” olarak etiketleyebilir. Ancak, narsisizm karmaşık bir kişilik özelliği ve psikiyatrik tanıdır. Bu yazıda, neden birine kolayca narsisist damgası vurmamamız gerektiğini bilimsel verilerle açıklıyoruz.
Narsisizm Nedir?
Narsisizm, bireyin aşırı kendini beğenme ve öz-sevgi ile karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. Narsisistik Kişilik Bozukluğu (NKB), Amerikan Psikiyatri Birliği’nin Tanı ve İstatistiksel El Kitabı’nda (DSM-5) tanımlanan daha şiddetli bir durumdur ve sürekli bir özsaygı ihtiyacı, empati eksikliği ve başkalarını manipüle etme eğilimi ile karakterizedir (American Psychiatric Association, 2013).
Yaygın Bir Yanılgı: Her Bencil Davranış Narsisizm Değildir
Bir kişinin zaman zaman bencil veya kendi çıkarını düşünmesi doğal bir insan davranışıdır. Bunları narsisizmle karıştırmak, hem yanlış anlamalara yol açabilir hem de gerçek narsisistik bozukluğu olan bireylerin durumunu hafife alabilir. Narsisistik Kişilik Bozukluğu, derinlemesine klinik bir değerlendirme gerektiren ciddi bir rahatsızlıktır ve her bencil davranış bu tanıyı gerektirmez (Ronningstam, 2016).
Etiketlemenin Tehlikeleri
Birine aceleyle “narsisist” damgası vurmak, onunla sağlıklı ilişkiler kurma şansını azaltabilir. Bu tür etiketler, kişisel ilişkilerde yanılgılara ve anlaşmazlıklara neden olabilir. Ayrıca, narsisizm teşhisinin konulması gereken kişiler için yanlış veya eksik tedavilere yol açabilir.
- Empati Geliştirme: Empati kurmak, başkalarının davranışlarının altında yatan sebepleri anlamamıza yardımcı olur. Herkesin kötü günleri olabilir ve bu, narsisistik bir kişilik bozukluğunun belirtisi olmayabilir.
- Doğru Bilgi Edinme: Narsisizm hakkında doğru bilgi edinmek, bu terimin ne zaman ve nasıl kullanılacağını daha iyi anlamamıza olanak tanır. Psikolojik literatür ve uzman görüşleri, bu konuda bilinçlenmemize yardımcı olabilir.
- Profesyonel Yardım: Bir kişinin narsisistik özellikler gösterdiğini düşünüyorsanız, bu durumun uzman bir psikolog veya psikiyatrist tarafından değerlendirilmesi önemlidir.
Narsisistik Kişilik Bozukluğu ve Toplumsal Etkiler
Narsisistik Kişilik Bozukluğu, genellikle çocukluk döneminde yaşanan travmalar ve aile dinamikleri ile ilişkilendirilir. Çocuklukta aşırı eleştiri veya aşırı övgüye maruz kalmak, narsisistik eğilimlerin gelişmesine katkıda bulunabilir (Kernberg, 1975). Narsisistik kişilik özellikleri, genellikle toplumda olumsuz etkilere yol açar ve bireyin sosyal ilişkilerini zedeler.
Narsisistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri
Narsisistik Kişilik Bozukluğu’nun belirtileri şunları içerir:
- Büyüklenmeci Davranışlar: Kişi kendini aşırı derecede önemli ve üstün görür.
- Empati Eksikliği: Başkalarının duygularını anlamakta ve empati kurmakta zorluk çeker.
- Eleştiriye Tahammülsüzlük: Eleştiriye karşı aşırı hassasiyet ve savunmacı tutum.
- Manipülatif Davranışlar: Başkalarını kendi çıkarları doğrultusunda manipüle etme eğilimi (Millon, 2011).
Narsisistik Kişilik Bozukluğu ve Tedavi
Narsisistik Kişilik Bozukluğu’nun tedavisi zordur ve uzun süreli bir psikoterapi gerektirir. Terapide, bireyin narsisistik savunma mekanizmalarının farkına varması ve bunları dönüştürmesi hedeflenir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve Diyalektik Davranışçı Terapi (DBT) gibi terapi yöntemleri, narsisistik kişilik bozukluğunun tedavisinde etkili olabilir (Levy, 2012).
Psikolojik Destek Almak
Narsisistik Kişilik Bozukluğu veya narsisistik özellikler hakkında daha fazla bilgi almak ve profesyonel değerlendirme yaptırmak istiyorsanız, psikolojik destek almak faydalı olabilir. Daha fazla bilgi ve randevu için bu adrese başvurabilirsiniz.
Narsisist etiketi, hafife alınmaması gereken ve derinlemesine anlaşılması gereken bir konudur. Doğru bilgi ve empati ile donanmış bir şekilde yaklaşmak, hem bireyler arası ilişkilere hem de topluma sağlıklı bir anlayış kazandırır.
Kaynakça
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
- Kernberg, O. F. (1975). Borderline conditions and pathological narcissism. Jason Aronson.
- Levy, K. N. (2012). Subtypes, dimensions, levels, and mental states in narcissistic personality disorder. Journal of Clinical Psychology, 68(8), 886-897.
- Millon, T. (2011). Disorders of personality: Introducing a DSM/ICD spectrum from normal to abnormal. John Wiley & Sons.
- Ronningstam, E. (2016). Pathological narcissism and narcissistic personality disorder: Recent research and clinical implications. Current Behavioral Neuroscience Reports, 3(1), 34-42.
