Bir ilişkiniz varsa, partnerinize güvenebilmek önemlidir. Peki bu güven ihlal edildiğinde ne olur? Gaslighting, partnerinizin kendi gerçekliğinizi sorgulamanızı sağlayarak sizi kontrol etmeye çalıştığı bir tür duygusal istismardır.
Gaslighting kurbanı olabileceğinizi düşünüyorsanız, belirtileri ve etkileri bilmek önemlidir. Gaslighting’in düşük benlik saygısı, depresyon ve kaygı gibi ciddi sonuçları olabilir. Ancak gaslighting’i durdurmanın ve hayatınızın kontrolünü geri almanın yolları da var.
Gaslighting mağduru olabileceğinizi gösteren işaretler
Karar vermede zorluk
Kendinizi, tüm kararlarınızı ikinci kez gözden geçirirken veya sorgularken bulursanız, bu manipülasyona maruz kaldığınızın bir işareti olabilir. Biri sizi manipüle ettiğinde, kendinize olan güveninizi ve sağlam kararlar verme yeteneğinizi baltalamaya çalışır. Bu, kendinizi felçli hissetmenize ve kendi içgüdülerinize güvenememenize neden olabilir.
Kendinizden şüphe duymak
Haklı olduğunuzu bilseniz bile kendinizden sürekli şüphe mi duyuyorsunuz? Eğer öyleyse bu, birisinin sizi manipüle ettiğine dair bir işaret olabilir. Biri sizi manipüle ettiğinde, zihninize şüphe tohumları ekerek kendi hafızanızı, algılarınızı ve muhakemenizi sorgulamanıza neden olur. Sonuç olarak, kendinizi bir konuşmada gerçekte ne olduğundan, bir şeyi doğru söyleyip söylemediğinize kadar her şeyi ikinci kez düşünürken bulabilirsiniz.
Hafızanız hakkında şüpheler
Kendinizi hafızanızdan şüphe ederken bulursanız – veya doğrudan hafızanızın yanlış olduğu söylendiğinde – bu, gaslighting’in olası bir işaretidir. Gaslighter’lar (manipülatörler) genellikle kurbanlarına “bir şeyler hayal ettiklerini” veya “yanlış hatırladıklarını” söyleyerek itibarlarını sarsmaya çalışırlar. Bu, kurbanların kendi anımsadıklarından şüphe duymalarına ve hatta akıl sağlıklarını sorgulamalarına neden olabilir.
İzole hissetmek
Gaslighters (manipülatörler) tarafından kullanılan yaygın bir taktik izolasyondur: Kurbanlarını, destek ve doğrulama sağlayabilecek arkadaşlarından ve aile üyelerinden ayırmaya çalışırlar (böylece kurbanın kendilerine olan bağımlılığını artırırlar). Partnerinizin (veya başka birinin) ısrarı üzerine sevdiklerinizden koptuysanız, bu bir şeylerin yolunda gitmediğinin bir işareti olabilir.
Akıl sağlığınızı sorgulamak
Gaslighting’in belki de en sinsi etkisi, kurbanların kendi akıl sağlıklarını sorgulamalarına yol açabilmesidir. Kendinizi gerçeklik algınızdan şüphe ederken – hatta gerçekten “akıl sağlığınızın yerinde” olup olmadığını sorgularken bulursanız – yardım istemek önemlidir. Unutmayın: Gaslighting bir tür psikolojik manipülasyondur; gerçeğin tam bir yansıması değildir.
Gaslighting’in etkileri
Düşük kendine güven
Gaslighting’in en yaygın etkilerinden biri düşük benlik saygısıdır. Sürekli olarak kendinizden şüphe ettiğinizde, kim olduğunuz konusunda iyi hissetmeniz zordur. Yeterince akıllı olmadığına veya sevgi ve saygıya layık olmadığına inanmaya başlayabilirsiniz. Bu, depresyon ve kaygının yanı sıra genel bir çaresizlik hissine yol açabilir.
Depresyon
Gaslighting’in bir diğer yaygın etkisi depresyondur. Sürekli kendinizden şüphe ettiğinizde, hayattaki olumlu tarafları görmek zordur. Artık denemenin bir anlamı yokmuş gibi umutsuz ve çaresiz hissetmeye başlayabilirsiniz. Bu, izolasyona ve ayrıca size neşe getiren faaliyetlere olan ilginizin kaybolmasına neden olabilir. Kontrol edilmezse, depresyon zayıflatıcı ve hatta yaşamı tehdit edici olabilir.
Kaygı
Anksiyete, gaslighting’in başka bir yaygın etkisidir. Sürekli kendinizden şüphe ettiğinizde, rahatlamak ve güvende hissetmek zordur. Herkesin ve her şeyin sizi tehdit ettiğini veya bir an bile gardınızı indirirseniz kötü bir şey olacağını hissetmeye başlayabilirsiniz. Bu, panik ataklara ve diğer anksiyete bozukluklarına yol açabilir.
Travma sonrası stres bozukluğu
Bazı durumlarda, gaslighting travma sonrası stres bozukluğuna (TSSB) bile yol açabilir. Uzun süreli gaslighting’e maruz kaldıysanız, bir daha insanlara güvenmek zor olabilir. Kolayca irkilebilir, uyumakta güçlük çekebilir ve size deneyimi hatırlatan her şeyden (dahil olan kişiler dahil) kaçınabilirsiniz. Tedavi edilmezse, TSSB zayıflatıcı ve hatta yaşamı tehdit edici olabilir.
Gaslighting ile nasıl başa çıkılır?
Bir destek ağı oluşturun
Gaslighting kurbanı olabileceğinizi düşünüyorsanız, tavsiyelerde bulunabilecek ve olayları daha net görmenize yardımcı olabilecek arkadaşlardan, aileden veya profesyonellerden oluşan bir destek ağı oluşturmanız önemlidir. Dışarıdan bir bakış açısı sunabilecek biriyle konuşmak, gaslighting belirtilerini tespit etmede ve sağlıksız durumlardan kurtulmada inanılmaz derecede yardımcı olabilir.
Bir terapiste görünün
Gaslighting’in etkileriyle başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir terapiste görünmek son derece yararlı bir adım olabilir. Bir terapist, gaslighting ile başa çıkmanın zorluklarını aşarken size destek ve rehberlik sağlayabilir. Terapistler ayrıca sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirmenize ve özgüven oluşturmanıza yardımcı olabilir.
Bu konuda benden destek almak isterseniz, buraya tıklayarak yüz yüze ya da online psikoterapi alabilirsiniz.
Kendinizden emin olun
Gaslighting’i durdurmanın en iyi yollarından biri, bunu size yapan kişiye karşı koyun. Hafızanızı yanıltmaya çalışırsa, akıl sağlığınızı sorgularsa veya sizin yerinize kararlar verirse, kendinizi savunun ve ona kesinlikle buna müsamaha göstermeyeceğinizi söyleyin. Direnmek zor olabilir, ancak saygıyla davranılma hakkınız olduğunu unutmamak önemlidir.
Sınırları belirleyin
Gaslighting’i durdurmanın bir diğer önemli adımı, bunu size yapan kişiyle sınırlar belirlemektir. Hangi davranışların kabul edilebilir, hangilerinin kabul edilemez olduğunu netleştirin ve ne olursa olsun bu sınırlara bağlı kalın. Bu, kişiye gaslighting taktiklerine kanmayacağınızı göstermeye yardımcı olur ve hatta onu tamamen durdurmaya da yardımcı olabilir.
Son Söz
Gaslighted olup olmadığınızı merak ediyorsanız, bu tür duygusal istismarın belirtilerinin ve etkilerinin farkında olmanız önemlidir. Gaslighting’in akıl sağlığınız üzerinde ciddi bir etkisi olabilir, bu nedenle kurban olduğunuzdan şüpheleniyorsanız yardım almanız çok önemlidir. Bir destek ağı kurarak, bir terapistle görüşerek ve sınırları belirlemede iddialı olarak gaslighting’i durdurabilirsiniz.
Bu konuda benden destek almak isterseniz, buraya tıklayarak yüz yüze ya da online psikoterapi alabilirsiniz.
Kaynaklar
- Ways to Tell If Someone Is Gaslighting You. (2022, November 7). Verywell Mind. Retrieved December 2, 2022, from https://www.verywellmind.com/is-someone-gaslighting-you-4147470
- How to Tell If Someone Is Gaslighting You. (2021, November 4). Newport Institute. Retrieved December 2, 2022, from https://www.newportinstitute.com/resources/mental-health/what_is_gaslighting_abuse/
- What is gaslighting? Examples and how to respond. (n.d.). What Is Gaslighting? Examples and How to Respond. Retrieved December 2, 2022, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/gaslighting
